مقایسهای از لوسمی حاد و مزمن در جدول 23.1 ارائه شده است.
| جدول 23.1 | مقایسه لوسمیهای حاد و مزمن | |
|---|---|---|
| پارامتر | حاد | مزمن |
| شروع بالینی دوره (درمان نشده) سلولهای لوسمی کم خونی ترومبوسیتوپنی تعداد گلبولهای سفید خون ارگانومگالی سن | ناگهانی کمتر از ۶ ماه نابالغ خفیف تا شدید خفیف تا شدید متغیر خفیف بزرگسالان و کودکان | بی علامت ۲ تا ۶ سال بالغ خفیف خفیف افزایش یافته متورم بزرگسالان |
HL و NHL در جدول 23.6 مقایسه شدهاند.
| جدول 23.6 | مقایسه لنفوم هوچکین و غیر هوچکین | |
|---|---|---|
| پارامتر | لنفوم هوچکین [HL] | لنفوم غیر هوچکین [NHL] |
| محل اشتقاق سلولی | سلول B | سلول B > سلول T یا سلول NK |
| جانمایی(مشخص کردن قسمت های تحت درمان) | معمول | غیرمعمول |
| حلقه والدایر | به ندرت درگیر میشود | معمولاً درگیر می شود |
| خارج گره ای | غیرمعمول | معمول |
| شکمی (گرههای مزانتریک) | غیرمعمول | معمول |
| مدیاستن | معمول | غیرمعمول |
| مغز استخوان | غیرمعمول | معمول |
| علائم «B » (تب، تعریق شبانه، کاهش وزن) | معمول | غیرمعمول |
| قابلیت درمان | مطلوب تر از NHL | نسبت به HL مطلوبیت کمتری دارد |
ویژگیهای MM شامل ضایعات استئولیتیک استخوان، افزایش کلسیم سرم، افزایش ایمونوگلوبولینها در خون، زنجیرههای سبک ایمونوگلوبولین غیرطبیعی (پروتئینهای بنسی جونز) در ادرار، کمخونی (نورموسیتیک و نورموکرومیک)، نوتروپنی و ترومبوسیتوپنی است. معیارهای تشخیصی MM و بیماریهای مرتبط، همانطور که توسط گروه کاری بینالمللی میلوما مشخص شده است، در جداول 23.8 و 23.9 نیز ارائه شده است.
| جدول 23.8 | معیارهای تشخیصی برای مولتیپل میلوما |
|---|---|
| ویژگی | مولتیپل میلوما (MM) |
| نفوذ کلونال سلولهای پلاسما در مغز استخوان ویژگی های CRAB رویدادهای تعیینکننده میلوما* (MDE) | بیشتر یا مساوی 10٪ یا پلاسماسیتوم اثبات شده با بیوپسی هایپرکلسمی: کلسیم سرم >1 mg/dL بالاتر از >11 mg/dL نارسایی کلیه: کلیرانس کراتینین کمتر از ۴۰ میلیلیتر در دقیقه یا کراتینین سرم بیشتر از ۲ mg/dL کمخونی: مقدار هموگلوبین >2 g/dL پایینتر از حد پایین طبیعی، <10 g/dL ضایعات استخوانی: یک یا چند ضایعه استئولیتیک در رادیوگرافی اسکلتی، توموگرافی کامپیوتری (CT) یا توموگرافی انتشار پوزیترون- CT( PET-CT) ویژگی های CRAB درصد سلولهای پلاسمای مغز استخوان کلونال بیش از ۶۰٪ نسبت زنجیره سبک سرم درگیر به غیر درگیر بیش از ۱۰۰ دو یا چند ضایعه کانونی در MRI *در صورت عدم آسیب به اندامهای انتهایی، وجود یک یا چند نشانگر زیستی برای تشخیص کافی است. |
| جدول 23.9 | معیارهای تشخیصی برای گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص ( MGUS ) و مولتیپل میلوما اسمولدرینگ (SMM) | |
|---|---|---|
| ویژگی | MGUS | SMM |
| سطح پروتئین مونوکلونال سرم | کمتر از ۳ گرم در dl و | بزرگتر یا مساوی ۳ گرم در dlو/یا |
| نفوذ کلونال سلولهای پلاسما در مغز استخوان | <10٪ | ۱۰٪ -۶۰٪ |
| نشانهشناسی | عدم وجود ویژگیهای CRAB | عدم وجود MDE یا آمیلوئیدوز |
این سیستم به سیستم بازبینی مرحله بندی بین المللی بهروزرسانی شده است که شامل اطلاعاتی در مورد وجود ضایعات ژنتیکی پرخطر، به تنهایی یا به صورت ترکیبی، یا افزایش غلظت لاکتات دهیدروژناز (جدول 23.10) می باشد.
| جدول 23.10 | سیستم مرحلهبندی بینالمللی برای میلوما |
|---|---|
| مرحله بندی | میانگین زمان بقا |
| I. سیستم مرحلهبندی بینالمللی (β2-میکروگلوبولین سرم و آلبومین) مرحله اول (β2-میکروگلوبولین سرم کمتر از 3.5 mg/L و آلبومین سرم بیشتر از 3.5 g/dL) | ۶۲ ماه |
| مرحله II (نه مرحله اول و نه مرحله سوم) | 44 ماه |
| مرحله III ) β2-میکروگلوبولین سرم >mg/L 5.5) | 29 ماه |
| II. سیستم مرحلهبندی بینالمللی اصلاحشده (R-ISS) | |
| مرحله 1 همه موارد زیر: آلبومین سرم ۳.۵ g/dL ؛ بتا-۲-میکروگلوبولین سرم کمتر از ۳.۵ mg/L ؛ عدم وجود سیتوژنتیک پرخطر؛ سطح طبیعی لاکتات دهیدروژناز سرم |
|
| مرحله II : عدم تطابق با مرحله اول یا سوم | |
| مرحله III: هر دو مورد زیر: بتا-۲-میکروگلوبولین سرم >۵.۵ mg/L ؛ سیتوژنتیک پرخطر [t(4;14)، t(14;16) یا del(17p)] یا سطح بالای لاکتات دهیدروژناز سرم |
|
افرادی که اختلالات گلبولهای سفید خون دارند و در حالت بهبودی هستند، میتوانند اکثر درمانهای دندانپزشکی مورد نیاز را دریافت نمایند (باکس23.2).
| باکس 23.2 | چک لیست برای مدیریت دندانپزشکی بیماران مبتلا به اختلالات گلبول سفید خون |
|---|---|
| ارزیابی ریسک قبل از عمل جراحی R ریسک ها را شناسایی کنید. -از عوارض جانبی که ممکن است در مدیریت بیماری که بیماری زمینهای دارد رخ دهد، آگاه باشید. P ارزیابی بیمار -بررسی سابقه پزشکی و بحث در مورد مسائل مربوطه با بیمار -تمام داروها و مواد مخدری (دراگ ها) که بیمار مصرف میکند یا قرار است مصرف کند را مشخص کنید. -بیمار را از نظر علائم و نشانههای بیماری مورد بررسی قرار دهید و علائم حیاتی را ثبت کنید. -نتایج تستهای آزمایشگاهی اخیر یا تصاویر مورد نیاز جهت ارزیابی ریسک را بررسی یا از بیمار دریافت کنید. -اگر بیمار مشکل کنترل نشده یا تشخیص داده نشدهای دارد یا وضعیت سلامتی بیمار نامشخص است، با پزشک مشورت کنید. |
|
| A داروهای ضد درد مشکلی نیست. برای بیماران مبتلا به MM با اختلال عملکرد کلیه: (1) در مصرف استامینوفن، آسپرین و نارکوتیک ها احتیاط کنید و (2) از مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) خودداری کنید. آنتی بیوتیک ها آزمایش حساسیت به آنتیبیوتیک باید برای عفونتهای دهانی انجام شود؛ عفونتها باید به شیوهای محافظهکارانه با آنتیبیوتیکهای تجویز شده، گرما و مسکنهای قوی برای درد درمان شوند. دهانشویه کلرهگزیدین ممکن است برای بهبود موکوزیت مفید باشد. داروهای ضد قارچ برای کاندیدیازیس دهانی تجویز کنید. در صورت برنامهریزی برای اقدامات تهاجمی برای بیمارانی که ANC کمتر از ۱۰۰۰ mL دارند، در صورت نیاز به آنتیبیوتیک با پزشک مشورت کنید. بی حسی از بیحسی موضعی عمیق اطمینان حاصل کنید. در بیمارانی که عوارض قلبی ناشی از پرتودرمانی و/یا شیمیدرمانی دارند، میتوان از بیحسکننده موضعی حاوی اپینفرین با حداقل ریسک استفاده کرد، اگر مقدار مصرف به 0.036 mg اپینفرین (دو کپسول حاوی غلظت 1:100000) محدود شود. دوزهای بالاتر ممکن است قابل تحمل باشند، اما خطر عوارض با افزایش دوز افزایش مییابد. از استفاده از اپی نفرین در نخ زیر لثه ای اجتناب نمایید. استرس مشکلی نیست. |
|
| B خونریزی اگر تعداد پلاکت کمتر از ۵۰۰۰۰ در mL باشد، ممکن است قبل از انجام برخی اقدامات تهاجمی و جراحی، تزریق پلاکت مورد نیاز باشد. با مشاوره پزشکی این موضوع را تأیید کنید. فشار خون و مانیتورینگ علائم حیاتی علائم حیاتی قبل از درمان را بررسی کنید. فشار خون و سچوریشن اکسیژن را کنترل کنید. |
|
| C ظرفیت تحمل مراقبت تهوع، استفراغ و خستگی میتواند بر توانایی بیماران در تحمل مراقبت اثرگذارباشد. وضعیت نشستن بیمار برای بیماران مبتلا به MM که ماکروگلوسیا دارند، از خوابیدن به پشت خودداری کنید تا خطر انسداد راه هوایی به حداقل برسد. |
|
| D داروها مشکلی نیست. داروها بیمارانی که تحت شیمیدرمانی هستند ممکن است از پارستزی شکایت داشته باشند؛ بیمارانی که سیکلوسپورین دریافت میکنند ممکن است دچار رشد بیش از حد لثه شوند. بیماران ممکن است به دلیل مصرف داروهای شیمی درمانی، دچار پیگمانتاسیون دهانی شوند. |
|
| E تجهیزات مشکلی نیست. موارد اورژانسی و مراقبتهای فوری برای مدیریت انسداد راه هوایی ناشی از ماکروگلوسیا در MM آماده باشید؛ همچنین در صورت وجود ترومبوسیتوپنی همزمان در بیمار، احتمال خونریزی بیش از حد در حین اقدامات تهاجمی وجود دارد. |
|
| مراقبتهای بعد از عمل F مراقبتهای بعدی ارزیابیهای بعدی در طول بستری شدن در بیمارستان برای اطمینان از سلامت دهان و دندان و به حداقل رساندن ناراحتی ناشی از موکوزیت توصیه میشود. پس از بستری شدن در بیمارستان، پیگیریهای روتین تا زمان تعیین ثبات پزشکی با مشورت پزشک بیمار توصیه میشود. |
|
ANC، شمارش مطلق نوتروفیل؛ MM، مولتیپل میلوما ؛ NSAID، داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی.